به گزارش «نماینده» خانه احزاب ایران که در سال ۱۳۷۹ اولین مجمع عمومی خود را برگزار کرد و رسما تاسیس شد، پس از ۵ دور برگزاری مجمع عمومی، نتوانست در سال ۱۳۹۰ مجوز برگزاری انتخابات شورای مرکزی را از وزارت کشور وقت اخذ کند.

سیاسی‌کاری خانه احزاب را به رکود کشاند

کمیسیون ماده ۱۰ احزاب قبل از مجمع عمومی دوره پنجم خانه احزاب که در مهرماه سال ۸۸ برگزار شد، ایراداتی از اساسنامه این تشکل صنفی گرفت و کار به جایی رسید که وزارت کشور حضور نماینده خود به عنوان ناظر قانونی انتخابات شورای مرکزی خانه احزاب را منوط بر اصلاح اساسنامه آن کرد. در نهایت نماینده وزارت کشور در مجمع عمومی خانه احزاب شرکت نکرد و کمتر از یکسال بعد یعنی در مرداد ماه ۸۹، معاون سیاسی وزارت کشور فعالیت این تشکل صنفی را رسما غیر قانونی اعلام کرد. در سال ۹۰ هم خانه احزاب قصد داشت انتخابات شورای مرکزی دوره ششم خود را برگزار کند که وزارت کشور اجازه برگزاری آن را نداد و ساختمان خانه احزاب را به دلیل مشکلات قانونی پلمپ کرد.

به عقیده بسیاری از ناظران سیاسی یکی از دلایل افول فعالیت خانه احزاب پس از سال ۸۸ سیاسی‌کاری این تشکل صنفی و تکصدایی آن به نفع یک جناح خاص بود. در این میان اصولگرایان نیز خود را از خانه احزاب کنار کشیدند و اعلام کردند خانه احزاب به خانه اصلاح‌طلبان تبدیل شده و کارایی خود را از دست داده است.

بعد از کش و قوس‌های فراوان بر سر خانه احزاب و پس از انتخابات ۹۲ و روی کار آمدن دولت تدبیر و امید که شعار گشایش فضای سیاسی و فعالیت آزاد احزاب را با خود به همراه داشت، موضوع احیای خانه احزاب در اولویت وزارت کشور دولت یازدهم قرار گرفت. نهایتا در اسفندماه سال ۹۲ و پس از برگزاری دو نشست احزاب با وزیر کشور، برخی احزاب اقدام به تشکیل کمیته اجرایی احیای خانه احزاب کردند.

فراز و نشیب‌های خانه احزاب برای احیای دوباره!

تشکیل این کمیته در حالی بود که اصولگرایان با احیای خانه احزاب با همان ساختار و عملکرد قبلی مخالفت و حتی اعلام کردند عنوان این تشکل صنفی باید به کانون یا باشگاه احزاب تغییر کند. حسن غفوری فرد عضو کمیته اجرایی احیای خانه احزاب در همان مقطع طی گفتگویی تاکید کرد: «اصولگرایان هنوز موافق نیستند خانه احزاب احیا شود و اگر هم مجمع عمومی بخواهد برگزار شود به احتمال زیاد اکثر احزاب اصولگرا در آن مجمع شرکت نخواهند کرد. اصولگرایان معتقدند خانه احزاب قابل احیا نیست».

فراز و نشیب‌های احیای خانه احزاب تا جایی ادامه یافت که نهایتا تمامی احزاب کشور موافقت کردند که با اصلاح دو ماده از اساسنامه، سهم جریان‌های اصولگرا، اصلاح‌طلب و مستقل در خانه احزاب یکسان و ریاست آن نیز بین این سه جریان در سه مقطع زمانی تقسیم شود.

در این میان دو جلسه از مجمع عمومی فوق العاده خانه احزاب در تاریخ ۳۱ اردیبهشت و ۲۱ خرداد در وزارت کشور برگزار و مواد ۲۲ و ۱۵ اساسنامه خانه احزاب اصلاح شد و مطابق مصوبات مجمع فوق العاده مقرر گردید دوره خانه احزاب سه ساله باشد و انتخابات شورای مرکزی نیز بصورت فراکسیونی برگزار شود. یعنی هر جریان بطور مستقل اعضای اصلی و دو بازرس خود را برای شورای مرکزی انتخاب و به مجمع عمومی معرفی کند.

در نهایت مجمع عمومی خانه احزاب در تاریخ ۱۵ مرداد ماه تشکیل جلسه داد و سپس فراکسیون ها اعضای اصلی خود برای حضور در شورای مرکزی خانه احزاب را به هیات رئیسه معرفی کردند و مجمع عادی نیز ۲۱ نفر عضو اصلی، ۹ نفر علی البدل و ۶ بازرس را با سهم و تعداد یکسان انتخاب کرد. در این انتخابات نیز قدرتعلی حشمتیان، حسن غفوری‌فرد و مصطفی کواکبیان به ترتیب حائز بیشترین آراء مجمع عادی شدند.

ماموریت‌های خانه احزاب دوره ششم چیست؟  

اما آنچه در نگاه سیاسیون و جامعه سیاسی کشور اهمیت دارد وظیفه و رسالت اصلی خانه احزاب، پس از شش سال درگیری و فراز و نشیب‌های قانونی، است که باید مورد توجه شورای مرکزی جدید این تشکل صنفی قرار بگیرد.

به گفته بسیاری از کارشناسان سیاسی، سیاسی‌کاری و فعالیت‌های حزبی در این تشکل صنفی به نفع یک جریان خاص، عامل مرگ مجدد خانه احزاب خواهد شد.

حجت‌الاسلام مرتضوی کیاسری عضو شورای مرکزی جدید خانه احزاب با بیان اینکه در گذشته دو مساله باعث سلب فعالیت خانه احزاب شده بود اظهار کرد: «اولین عامل، اختلافات اعضای این تشکل به دلیل گرایشات سیاسی متفاوت بود، یعنی هرکدام از آنها تلاش می‌کردند از ظرفیت خانه احزاب به نفع جناح خودشان استفاده کنند و دومین عامل، غفلت از رسالت اصلی خانه احزاب و سیاسی شدن آن بود».

به گفته مرتضوی کیاسری «خانه احزاب یک تشکل صنفی است و سیاسی نیست یعنی اعضای شورای مرکزی باید برای امنیت فعالیت حزبی ۲۴۰ حزب کشور برنامه، دغدغه و پیشنهادات اجرایی داشته باشند».

عضو شورای مرکزی دوره جدید خانه احزاب معتقد است: «خانه احزاب باید برای توانمندی احزاب در حوزه مسائل مالی تلاش کند تا آنها به دلیل نیازهای مالی به این و آن متکی نباشند و همچنین نیازهای صنفی و مشکلات مشترک احزاب را فارغ از گرایش آنها مورد اهتمام قرار دهد».

مرتضوی کیاسری از جمله دیگر وظایف خانه احزاب را رهانیدن آنها از خطر یاس و تهدیدات حقوقی دانست و گفت: «خانه احزاب باید از تشکل‌های سیاسی در برابر فشار مراجع اقتدارگرا و قدرت‌های اقتصادی دفاع کند».

وی معتقد است: «اعضای شورای مرکزی خانه احزاب باید از گرایش‌گرایی و کار حزبی انجام دادن به نفع جناح خود اکیدا خودداری کنند و به تحزب و نشر فرهنگ فعالیت‌های گسترده مدنی بویژه برای جوانان در بخش امور سیاسی بپردازند».